موزیلا روز گذشته جدیدترین نسخه‌ی پایدار مرورگر فایرفاکس یعنی Mozilla Firefox 85 را منتشر کرد. مرورگر فایرفاکس 85 به پشتیبانی از پلاگین ادوبی فلش پلیر (Adobe Flash Player) پایان می‌دهد و میزبان برخی قابلیت‌های امنیتی شده است تا از کاربران در برابر آنچه موزیلا «ابَرکوکی» (Supercookie) می‌خواند، محافظت کند.
براساس گزارش ZDNet، حذف پلاگین فلش در حالی اتفاق می‌افتد که موزیلا در جولای ۲۰۱۷ (تیر و مرداد ۱۳۹۶) اعلام کرده بود که به حذف فلش از فایرفاکس تمایل دارد؛ این اتفاق به موزیلا محدود نیست و طی سال‌های گذشته ادوبی، اپل، گوگل، مایکروسافت و فیسبوک به پشتیبانی از فلش پایان داده‌اند.
ادوبی پیش‌تر به‌صورت رسمی اعلام کرده بود در آخرین روز از سال ۲۰۲۰ پشتیبانی از فلش را برای همیشه به پایان می‌رساند؛ از آن زمان به‌روزرسانی نرم‌افزاری برای فلش در دسترس قرار نگرفته است و هرگز در دسترس قرار نمی‌گیرد. بدین ترتیب فایرفاکس رسما به کروم و اج ملحق می‌شود؛ در اوایل ماه جاری میلادی با انتشار کروم 88 و اج 88 شاهد توقف پشتیبانی این دو مرورگرِ مبتنی بر کرومیوم از محتوای فلش بودیم.
شاید در نگاه اول حذف پلاگین فلش از فایرفاکس بیشترین اهمیت را برای شما داشته باشد؛ اما نسخه‌ی ۸۵ فایرفاکس میزبان تغییرات بسیار مهم دیگری نیز شده است. یکی از قابلیت‌هایی که موزیلا برای فایرفاکس 85 معرفی کرده، «پارتیشن‌بندی شبکه» است. این قابلیت که نخستین بار ماه گذشته توسط ZDNet جزئیاتش اعلام شده بود، کش مرورگر فایرفاکس را به‌صورت وب‌سایت به وب‌سایت تقسیم‌بندی می‌کند؛ این راهکار فنی باعث می‌شود کاربران هنگام جابه‌جایی بین وب‌سایت‌های مختلف پایش نشوند.
موزیلا اعلام کرد قابلیت پارتیشن‌بندی شبکه از این پس می‌تواند به شکلی مؤثر، استفاده از ابرکوکی‌ها را در فایرفاکس مسدود کند. موزیلا می‌گوید ابرکوکی‌ها ممکن است در جایگاه کوکی‌های عادی به‌منظور ذخیره‌سازی شناسه‌های کاربر استفاده شوند و حذف کردن و مسدود کردن ابرکوکی‌ها بسیار سخت‌‌تر از کوکی‌های معمولی است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر شرکت‌های تبلیغاتی از ابرکوکی به‌منظور ذخیره‌ی شناسه‌ی کاربران در بخش‌های پنهان مرورگر نظیر حافظه‌ی فلش و فلگ‌های ETags و HSTS استفاده کرده‌اند. موزیلا می‌گوید تغییراتی که در فایرفاکس 85 اعمال می‌کند، باعث می‌شود اثرگذاری ابرکوکی‌های مبتنی بر کش به شکلی چشمگیر کاهش پیدا کند؛ موزیلا برای عملی کردن این هدف، توانایی شرکت‌های تبلیغاتی برای استفاده از ابرکوکی در وب‌سایت‌ها را از بین می‌برد.
موزیلا انتظار داشت تقسیم‌بندی کش باعث اثرگذاری محسوس روی عملکرد وب‌سایت‌ها شود؛ اما براساس بررسی‌های داخلی، اثرگذاری آن اندک بوده است: «معیارهای ما نشان می‌دهند [سیستم تقسیم‌بندی کش] تأثیر بسیار کمی روی زمان بارگذاری صفحات وب گذاشته است: بین ۰٫۰۹ درصد و ۰٫۷۵ درصد افزایش در صدک هشتادم و پایین‌تر و حداکثر ۱٫۳۲ درصد افزایش در صدک هشتاد و پنجم». موزیلا می‌گوید این مقدار اثرگذاری با درنظرگرفتن بالا رفتن امنیت حریم خصوصی کاربر، قابل پذیرش است.
موزیلا قابلیت‌های دیگرd نیز در مرورگر فایرفاکس 85 قرار داده است. یکی از تغییرات، نحوه‌ی ذخیره‌ی بوک‌مارک‌ها در فایرفاکس است. از نسخه‌ی ۸۵ به بعد، فایرفاکس به خاطر می‌سپارد که کاربر آخرین بار کجا بوک‌مارک ذخیره کرده است و با درنظرگرفتن این موضوع، تمامی بوک‌مارک‌های دیگر را آنجا ذخیره می‌کند.
فایرفاکس پوشه‌ی بوک‌مارک را به نوار ابزار بوک‌مارک اضافه کرده است. این قابلیت باعث شده بود هفته‌ی گذشته برخی مشکلات در نسخه‌ی آزمایشی فایرفاکس ایجاد شود. در آن زمان کاربران به‌یک‌باره متوجه ظهور پوشه‌ی بوک‌مارک شدند و راه ساده‌ای برای حذف کردن آن نمی‌دانستند. در فایرفاکس 85 حذف کردن این پوشه با راست‌کلیک ممکن شده است.
فایرفاکس 85 دارای گزینه‌ای است که با انتخاب آن تمامی اطلاعات ذخیره‌شده‌ی ورود به حساب‌های کاربری حذف می‌شود. دیگر تغییرات فایرفاکس 85 در وبلاگ رسمی موزیلا تشریح شده‌اند.
منبع:zoomit